“Gazze’yi Tony Blair yönetsin”: Yeni koloni planı mı?

İşgal altındaki Gazze’yi yönetmek için eski İngiltere Başbakanı öne sürülüyor

Beyaz Saray, eski İngiltere Başbakanı Tony Blair’in, Gazze Şeridi’nde geçici bir yönetim kurmasını öngören bir planı destekliyor. İsrail medyasına göre, bu planın ilk aşamasında Filistin Yönetimi doğrudan sürece dahil edilmeyecek.

Plan kapsamında Blair, “Gazze Uluslararası Geçiş Yönetimi” (Gita) adlı bir organın başına geçecek ve beş yıl boyunca Gazze’nin “en yüksek siyasi ve yasal otoritesi” olarak görev yapacak. İşgalci İsrail basınında yer alan haberlere göre plan, Doğu Timor ve Kosova’daki geçiş yönetimlerinin modelinden esinlenmiş.

Gita’nın ilk olarak Mısır’ın Gazze’ye yakın el-Ariş kentinde konuşlanması ve daha sonra BM onaylı, çoğunluğu Araplardan oluşan bir çok uluslu güç eşliğinde Gazze’ye giriş yapması öngörülüyor. Plan, nihai hedef olarak tüm Filistin topraklarının Mahmud Abbas liderliğindeki Filistin yönetiminde birleşmesini içeriyor.

Planın, önceki ABD önerilerinin aksine, Filistinlilerin zorla bölgeden çıkarılmasını öngörmediği belirtiliyor. Blair’in başkanlık edeceği geçici yönetimde en fazla 25 kişilik bir sekretarya ve yedi kişilik bir yönetim kurulu bulunacak. Bu kurul, Gazze’deki yürütme organlarını denetleyecek.

İngiltere’ye yeni koloni mi?

Ancak planın en tartışmalı unsuru şüphesiz Blair’in rolü olacak. 2007’de başbakanlıktan ayrıldıktan sonra 2015’e kadar Orta Doğu özel temsilciliği yapan Blair, Körfez liderleri arasında yüksek itibara sahip olsa da, birçok Filistinli tarafından, devlet kurma çabalarını engellediği gerekçesiyle sert biçimde eleştiriliyor. Ayrıca 2003’te ABD’nin Irak işgalini desteklemesi nedeniyle bölge genelinde tepki topluyor.

Tüm bunların yanı sıra Blair’in Gazze’nin yönetimine geçmesi, İngiltere’nin Gazze’yi bir nevi kendi kolonisine çevirme planı olarak görülüyor. Nitekim 1900’lerin başında bir İngiliz mandası olan Filistin toprakları, 1948’de kurulacak olan İsrail devletine satılmıştı.

Bazı Batılı diplomatlar, Blair’in geçici yönetimde yer almasının henüz kesinleşmediğini ve sürecin sadece iki yıl sürebileceğini belirtiyor. Trump yönetiminin planı, mevcut ateşkes ve rehinelerle ilgili düzenlemelerle bağlantılı olarak öngörülmüş bir adım olarak değerlendiriliyor.

Gazze’nin kaderi ne olacak?

Bu planın ortaya çıkışı, BM Genel Kurulu’nun kısa süre önce Gazze’de teknik bir geçici yönetim öngören farklı bir planı onaylamasının hemen ardından geldi. BM planı, bir yıllık geçici bir yönetimi ve ardından Filistin Yönetimi’ne devri öngörüyordu.

Beyaz Saray planında ise Filistin Yönetimi’ne geçişin net bir takvimi bulunmaması, Filistinliler ve Arap liderler tarafından onaylanmasının önünde potansiyel bir engel olarak görülüyor. Öte yandan, Blair’in yer alması İsrail Başbakanı Netanyahu için güvence unsuru olarak değerlendiriliyor.

Planın detaylarına göre Gita, yedi ila on kişilik bir yönetim kuruluna sahip olacak ve bu kurulda en az bir Filistin temsilcisi, üst düzey bir BM yetkilisi, uluslararası finans veya yürütme deneyimi olan isimler ve güçlü bir Müslüman temsilciler grubu bulunacak. Sekretaryaya bağlı beş komiser, insani yardım, yeniden inşa, yasama ve hukuk, güvenlik ve Filistin yönetimi ile koordinasyon alanlarını denetleyecek.

Gönüllü ayrılanlara mülkiyet hakkı koruma

Ayrıca, Filistinlilerin gönüllü olarak geçici ayrılmaları halinde mülk haklarının korunmasını sağlayacak bir “Mülkiyet Hakları Koruma Birimi” de kurulacak. Bu birim, Gazze’den geçici olarak ayrılanların geri dönme ve mülklerini koruma hakkını güvence altına alacak.

Planın ABD ve İsrail tarafından desteklenmesi, Trump yönetiminin Gazze’deki Filistin nüfusunu zorla çıkarma önerilerinin aksine, bölgeyi yeniden yapılandırma sürecinde Filistinlilerin bölgede kalacağını garanti altına alıyor. Ancak Blair’in katılımı ve Filistin Yönetimi’ne geçişin belirsizliği, planın hem bölgesel hem de uluslararası düzeyde ciddi tartışmalara yol açacağına işaret ediyor.

Kaynak: Mira Haber