Hol Kampı’ndan çıkarılan ailelere önce rehabilitasyon uygulanacak

Irak Göç ve Mülteciler Bakanlığı, Suriye’nin kuzeydoğusundaki Hol kampında bulunan yaklaşık 15 bin Irak vatandaşının ülkeye geri alındığını açıkladı. Bakanlık, bu kişilerden 10 bininin kendi bölgelerine döndüğünü, 5 bininin ise hâlen Musul yakınlarındaki El-Ced’a kampında tutulduğunu bildirdi. Açıklamaya göre El-Ced’a kampındaki bireyler, belirli bir “rehabilitasyon süreci”nin ardından evlerine gönderilecek.

Ancak bu açıklamalar, sürece dair bazı soruları da beraberinde getiriyor:

Rehabilitasyon nedir, nasıl uygulanıyor?

Bakanlık, rehabilitasyonun içeriği hakkında detay vermedi. Sürecin hangi kurumlarca yürütüldüğü, ne kadar süreceği ve bireylerin hangi kriterlere göre topluma kazandırılacağı belirsizliğini koruyor. Özellikle El-Ced’a kampında kalan bireylerin sosyal, psikolojik veya hukuki statülerinin ne olduğu konusunda resmi ve şeffaf bir bilgi paylaşılmadı.

Geri dönüşlerin bazı bölgelerde sosyolojik gerilim yaratabileceği yönünde yorumlar da var. Özellikle Irak’ın batı bölgelerinde toplumsal hafızada iz bırakan çatışmalı geçmiş, bu kişilerin geri dönüşlerinin nasıl karşılandığı sorusunu gündeme getiriyor. Yerel halkın yaklaşımı, güvenlik endişeleri ve toplumsal entegrasyon sürecine dair resmi bir izleme mekanizmasının olup olmadığı ise bilinmiyor.

Bu geri dönüşler, Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası aktörlerin uzun süredir gündeme getirdiği bir konuydu. Özellikle Hol kampındaki insani koşullar ve çocukların durumu küresel kamuoyunda eleştirilmişti. Irak’ın bu adımı atmasında uluslararası baskıların ve fon desteğinin etkili olup olmadığı da ayrıca değerlendirilmesi gereken bir konu.

Irak yönetimi için güvenlik öncelikli bir geri dönüş planı izleniyor gibi görünse de, bireylerin haklarının gözetilip gözetilmediği, psikolojik ve sosyal destek alıp almadıkları, hukuki statülerinin netleşip netleşmediği gibi konular hâlâ yanıtsız. Rehabilitasyon süreci gerçekten bireyleri topluma hazırlamaya mı odaklı, yoksa potansiyel risklerin kontrol altına alınmasına mı?

Kaynak: Mira Haber