Mira Haber – Ortadoğu Bağımsız Muhabir Ajansı Tarafsız değiliz. Ancak Mirahaber'de sadece gerçekleri okursunuz.
Suriye, çöken para birimine güveni yeniden kazanmak amacıyla piyasaya yeni banknot sürmeye hazırlanıyor. Merkez Bankası’nın özel bankalara gönderdiği bilgilendirmeye göre, Suriye lirasından iki sıfır kaldırılacak.
2011’de başlayan iç savaş sürecinde Suriye lirası neredeyse tüm değerini kaybetmişti. Savaş öncesi 1 ABD doları yaklaşık 50 lirayken, bugün bu rakam 10 bin liraya kadar çıkmış durumda. Halk, günlük alışverişlerini bile artık yarım kiloya yaklaşan tomarlarca banknotla yapmak zorunda kalıyor.
Ülkede 2024’ün Aralık ayında diktatör Beşşar Esed’in devrilmesiyle sona eren 14 yıllık savaş sonrası yeni yönetim, ekonomide sembolik ve pratik bir adım atmak için para reformunu gündeme aldı.
Esed’e banknot basanlar, bugün Şara için basacak
Reuters’a konuşan banka yöneticileri, yeni banknotların basımı için Şam yönetiminin Rusya’nın devlet matbaası Goznak ile anlaşmaya vardığını belirtiyor. Goznak, daha önce Esed döneminde de Suriye’nin paralarını basmıştı. Anlaşma Temmuz sonunda Moskova’ya yapılan üst düzey ziyaret sırasında kesinleşti.
Yeni paralar sadece ekonomik değil, siyasi anlam da taşıyor. Eski 2000 liralık banknotta Beşşar Esed, 1000 liralıkta babası Hafız Esed bulunuyordu. Yeni yönetim, bu sembolleri kaldırarak “Esed döneminin kapandığını” göstermek istediklerini belirtti.
Yetkililer, yeni para biriminin 8 Aralık’ta, yani Esed’in devrilişinin yıl dönümünde tedavüle gireceğini açıkladı. Buna göre bir yıl boyunca eski ve yeni paralar birlikte kullanılacak, 2026’ya kadar tamamen yeni sisteme geçilecek.
Ekonomik kaygılar
Uzmanlar, reformun tek başına yeterli olmayacağı görüşünde. Suriye’de piyasanın büyük bölümü artık dolar üzerinden işliyor. Akaryakıttan temel gıdaya kadar birçok kalemin fiyatı Amerikan dolarıyla belirleniyor. Ayrıca ülkenin dijital ödeme altyapısı çok sınırlı olduğu için nakit paraya olan talep yüksek.
BM danışmanı ve ekonomist Karam Şaar, sıfır atmanın sembolik açıdan önemli olduğunu ancak maliyetli ve riskli bir adım olduğunu söyledi:
“Yaşlı nüfus başta olmak üzere halkta kafa karışıklığı yaratabilir. Ayrıca devletin tüm ülkeye hâkim olmadığı düşünüldüğünde uygulamada ciddi zorluklar çıkacaktır.”
Şaar’a göre, hükümetin alternatif olarak daha büyük kupürlü banknotlar (örneğin 20 bin ya da 50 bin lira) çıkarması, masrafsız bir çözüm olabilirdi.
Kaynak: Mira Haber, Reuters