Guantanamo işkenceleri: Gizli mahkumların akıbeti

ABD’li yetkililer, NBC’nin haber yayını ardından, Hamas’ın güney İsrail’e saldırısının süreci durdurduğu Ekim 2023’te Guantanamo tutuklusunun Umman’a nakledilmesinin planlandığını kabul etti.

Geçen Ekim ayında Biden yönetimi, ulusal güvenlik inceleme kurulları tarafından nakledilmelerine izin verilen on bir tutuklunun yeniden yerleştirilmesini planladı ve neredeyse gerçekleştirdi. Serbest bırakılacak tutuklular Yemen kökenli veya ülkeyle bağlantısı olan kişiler olup herhangi bir suçlama olmaksızın askeri cezaevinde tutuluyorlar.

 

Güvenlik yetkililerine göre, görev iptal edildiğinde Küba’nın doğu ucundaki Guantanamo Körfezi’nde bir askeri kargo uçağının pistte olduğu ve uçağın grup olmadan havalandığı bildirildi. 

Genellikle bu tür tutuklu hareketleri tamamlanıncaya kadar gizli tutulur, ancak NBC’ye anonimlik şartıyla konuşan yetkililer görevin iptal edildiğini kabul etti.

NBC hesabına göre transfer, başta Başkan Biden’a yakın Demokratlar olmak üzere Kongre üyelerinin “Hamas’ın İsrail saldırısı sonrasındaki siyasi görünüm” konusundaki endişeleri nedeniyle ertelendi. 

Gazze’deki savaşın Ekim ayında başlamasından bu yana, İran destekli Husi isyancılar, Kızıldeniz’deki Yemen kıyısı açıklarındaki gemilere defalarca saldırdı. ABD ve koalisyon ortakları, buna hava saldırılarıyla karşı saldırılarını sürdürüyor.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü Adrienne Watson, Pazartesi gecesi Umman’ı “güvenilir bir ortak” olarak nitelendirerek, “Guantanamo tutuklularının rehabilitasyonu da dahil olmak üzere” Umman ile ABD arasındaki “çeşitli konularda” yakın işbirliğine vurgu yaptı.

22 yıllık Guantanamo 

Ülkelerine geri gönderilmesi planlanan 11 Yemenli mahkumun hiçbiri herhangi bir suçla itham edilmedi ve tutuklulara alternatif bir transfer tarihi hakkında henüz bir bilgi verilmedi.

Transfer, Guantanamo’nun Ocak 2002’de faaliyete geçmesinden bu yana ilk kez nüfusunu 20’nin altına indirmiş olacaktı.

2002 yılından bu yana tesiste 780 tutuklu tutuluyor. Yaklaşık 750 tutuklu, çoğunluğu gizli askeri operasyonlar kapsamında ülkelerine geri gönderilme veya yeniden yerleştirme yoluyla nakledildi.

Bugün geriye kalan 30 kişiden yalnızca 11’i askeri komisyonlar sisteminde savaş suçlarıyla suçlanıyor. Bunlardan 10’u yargılanmayı bekliyor ve yalnızca biri mahkum edildi. Buna ek olarak, Guantanamo’nun sözde “ölümsüz mahkumları” olan üç tutuklu, savaş hukuku uyarınca süresiz gözaltında tutuluyor ve ne mahkeme suçlamalarıyla karşı karşıya kalıyor ne de serbest bırakılmaları öneriliyor. 

Bunlardan biri, dört yılı aşkın süredir CIA’in “kara bölgelerinde” göaltında tutulan Suudi doğumlu Filistinli “Ebu Zübeyde”.

Geçtiğimiz Eylül ayında, CIA’in işkence olarak kınanan “gelişmiş sorgulama” tekniklerinin geliştirilmesine yardımcı olan iki psikolog aleyhine dava açıldı.

Zübeyde’ye karşı uygulanan işkence yöntemleri arasında, bir ayda 83 defaya kadar su işkencesi, zorla çıplaklık, uykudan mahrum bırakma ve tabut büyüklüğünde bir kutuya kapatma yer alıyordu.

Mansoor Adayfi isimli Yemen vatandaşı, hiçbir suçla itham edilmeden Guantanamo Körfezi’nde ABD esaretinde 14 yıl geçirdikten sonra geçen yıl mayıs ayında  Yemen pasaportunu iade ettirmişti.

Umman’a salıverilmeleri iptal edilen 11 tutuklu, savaş hukuku nedeniyle gözaltında tutulan ancak güvenlik düzenlemeleri nedeniyle başka bir ülkeye nakledilmeleri önerilen 16 tutukludan oluşan bir gruba ait.

Biden şu anda insan hakları gruplarının kötü şöhretli gözaltı tesisini kapatması için baskı yaptığı dördüncü ABD başkanı. Obama döneminde Guantanamo’yu kapatma çabaları sonuçsuz kaldı. Ancak Obama tutuklu sayısını 245’ten 41’e düşürdü.

Donald Trump ise başkanlığının en başında Guantanamo’nun açık kalması için bir başkanlık emri imzaladı.

Biden yönetimi tesisin kapatılması sürecini yeniden canlandırdı ancak şu ana kadar başarılı olamadı. Döneminde ise 10 tutuklu serbest bırakıldı. 

Kaynak: Mira Haber