“ABD’den güvence aldık, Suudi Arabistan’a savaş uçağı yok!”

Trump’ın Suudi Arabistan’a söz verdiği F-35 savaş uçaklarının tesliminin önü, Netanyahu’nun isteği üzerine kapanacak mı?

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun Suudi Arabistan’ın İsrail ile aynı seviyede F-35 savaş uçağı alamayacağı yönünde kesin güvence verdiğini açıkladı. Açıklama, ABD Başkanı Donald Trump’ın Riyad’ın “eşit şartlarda” F-35 alabileceği yönündeki sözleriyle açıkça çelişti.

Netanyahu, X platformunda hızla yayılan röportajında, Rubio’nun “Orta Doğu’daki tüm silah ve savunma sistemleri konusunda İsrail’in niteliksel askeri üstünlüğünün korunmasının Amerikan yasalarıyla güvence altına alındığını” söylediğini aktardı.

Başbakan, Rubio’nun özellikle F-35 tedarikinde İsrail’in avantajının korunacağını tekrar vurguladığını belirtti. Rubio’nun daha önce İsrail’in çıkarları doğrultusunda pozisyon aldığı biliniyor. Nitekim Nisan ayında Netanyahu, Türkiye’nin F-35 programına dönüşünün engellenmesi için Rubio ile temas kurmuştu.

Trump ters köşe yaptı

Trump ise bu hafta Veliaht Prens Muhammed bin Selman’la yaptığı Oval Ofis görüşmesinde, Riyad’ın “daha düşük kalitede F-35” planına razı olmayacağını belirterek İsrail’in bu yöndeki baskılarını ima etmişti.

Trump, “İsrail, Suudi Arabistan’ın düşürülmüş kalibrede uçak almasını istiyor. Bu sizi mutlu etmez diye düşünüyorum” diyerek iki ülkenin “aynı seviyede” savaş uçağı alması gerektiğini savundu.

İsrail’in bölgedeki askeri üstünlüğünü korumayı amaçlayan “Niteliksel Askeri Üstünlük” doktrini, 1970’lerin sonunda ABD’nin Mısır-İsrail barışını şekillendirdiği döneme dayanıyor.

Washington, Arap devletlerine yapılacak satışı sınırlarken İsrail’e daha gelişmiş sistemler sunuyor. Bu durum 2008’de Kongre kararıyla yasal çerçeveye kavuşturuldu.

Ortadoğu’daki ülkelere satılan savaş uçakları uzun süredir yazılım, radar, elektronik harp ve silah entegrasyonu gibi alanlarda farklılaştırılıyor. 1990’larda Suudi Arabistan’a verilen F-15S’lerin radarlarının kasten zayıflatılması buna örnek gösteriliyor.

İsrail’in özel F-35’i

İsrail, ABD’den aldığı F-35I “Adir” modelini kendi ihtiyaçları doğrultusunda modifiye edebilen tek ülke konumunda. İsrail mühendisleri, uçağın gizlilik özelliklerini bozmadan harici yakıt tankları ekledi ve Haziran’daki İran saldırısında bu kapasiteyi kullanarak binlerce kilometrelik sortiyi havada yakıt ikmali yapmadan gerçekleştirdi. Bu teknolojiler, Suudi Arabistan’a vaad edilen modellerde bulunmuyor.

Netanyahu’nun açıklamaları, Washington’da Suudi Arabistan’a F-35 verilmesine yönelik tartışmaların yeniden alevlendiği bir döneme denk geldi. ABD yönetiminin, Riyad’a verilecek modelin “tam kapasite” olup olmayacağı konusundaki iç görüş ayrılıkları sürüyor.

Kaynak: Mira Haber