ABD’nin ‘Hamas’ planı

Hamas’ı dışlayan plân

Bu hafta ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın Ortadoğu turunu dikkatle izledik. Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın attığı tek taraflı adımlar ve “iki devletli çözüm” fikrinden uzaklaşması düşünüldüğünde, yeni ABD yönetiminin İsrail-Filistin konusunda nasıl bir politika izleyeceği merak ediliyordu.

İsrail’in Gazze saldırısı ve Washington’ın İsrail’e desteği bir fikir vermişti ama özellikle “iki devletli çözüm” konusunda Blinken’ın bu ziyarette vereceği mesajlar yine de önemliydi. Ne yazık ki Blinken’dan güçlü bir “iki devletli çözüm” vurgusu duymadık. Dahası Filistin yönetimiyle de görüşen ABD Dışişleri Bakanı, ısrarlı sorulara “Şu anda en önemli şey acil insani yardım (özellikle temiz su ve elektriğin sağlanması), sonrasında yeniden yapılandırma, yeniden inşa ve ekonominin kalkındırılması” cevabını verdi. Kuşkusuz bu yardımlar, Gazze’de yaşanan durum düşünüldüğünde önemli ancak sorunun temeline inmediği için de Filistin’in yarasına sadece bir sonraki saldırıya kadar merhem olur. Üstelik Blinken’ın açıklamalarında o yardımlara ilişkin çizdiği çerçeve, El Fetih ve Hamas arasındaki sorunları daha da derinleştirme riski taşıyor.

ABD, Gazze halkına acil yardım kapsamında 360 milyon dolardan daha fazla yardım göndereceğini duyurdu. Blinken da her defasında “bu yardımların Hamas’ın eline geçmeyecek ve onu güçlendirmeyecek şekilde yapılması gerektiğinin” altını çizdi. Dahası Blinken, “Filistin ve İsrail yönetimi de bunun için uğraşmalı ki, Hamas’ın Gazze’deki dayanağı kırılsın” dedi.

Washington’ın İsrail’in güvenliği ve Hamas’a karşı pozisyonu düşünülürse, bu şaşılacak bir tutum değil. Ancak akıllara gelen sorular şunlar:

Hamas Gazze’de bu kadar güçlüyken, bu yardımlar nasıl yapılabilecek ya da bu çaba, Filistin yönetimiyle Hamas ayrıştırmasını derinleştirmeyi mi hedefliyor?

ABD’li üst düzey yetkili, amaçlarını “BM ve Filistin yönetimiyle birlikte çalışacağız. Bunun için Filistin yönetimiyle bir formül arayışındayız. Yardımlar, Birlemiş Milletler üzerinden Filistin yönetiminin katılımıyla yapılacak. Mısır’ın da burada bir rolü olacak” diye özetliyor.

Aynı yetkili, bu yolla Gazze’de Filistin yönetiminin yeniden etkili olması için çaba harcadıklarını da gizlemiyor. ABD, “Bu çabaların bir dereceye kadar Gazze’deki Filistin yönetiminin yeniden entegrasyonu için gerekli koşulların yaratılmasına yardımcı olacağı” görüşünde. Filistin’de yapılacak seçimlerin ertelendiğini ve ardından gelen İsrail saldırılarını düşündüğümüzde bu tablonun Hamas’ı ne kadar rahatsız edeceğini ve yardım planının Filistinliler arasındaki birliğe ne kadar zarar vereceğini de zaman gösterecek.