ABD’den Haşdi Şabi’ye Irak-Suriye sınırında hava saldırısı

Güvenlik kaynakları, ABD savaş uçaklarının Irak’ın Suriye sınırındaki bir kasabada gıda taşıyan bir kamyonu insansız hava aracıyla (İHA) hedef aldığını duyurdu. Ancak Haşdi Şabi’nin önde gelen liderlerinden biri bu haberleri yalanladı. Irak’taki yerel haber ajansları, bir güvenlik kaynağından ve Suriye sınırındaki (Enbar vilayetinin batısındaki) El-Kaim İlçesi Kaymakamı Ahmed Cudeyan’dan bugün (Pazar günü) öğleden önce kimliği belirsiz bir İHA’nin Suriye topraklarında Haşdi Şabi güçlerine ait bir aracın hedef alındığı bir hava saldırısı düzenlediği bilgisini aktardılar. Haber ajansları, saldırıda can ve mal kaybının boyutuna ilişkin herhangi bir bilgi bulunmadığını eklediler.

Haşdi Şabi’nin Doğu Enbar Operasyonlar Komutan Yardımcısı Ali el-Muzaffer yaptığı açıklamada, İHA’lı hava saldırısının, sınırın Irak tarafında değil, Suriye tarafında Elbukemal bölgesinde gerçekleştiğini söyledi. Muzaffer, “ABD kuvvetleri tarafından gerçekleştirilen saldırı, yardım yüklü Hino model bir kamyoneti hedef aldı” dedi. Saldırının Haşdi Şabi’nin Doğu Enbar Operasyonlar Komutanlığı sınırlarının dışında gerçekleştiğini belirten Muzaffer, saldırıya ilişkin henüz ayrıntılı bilgiye sahip olmadıklarını açıkladı.

Haşdi Şabi’nin Batı Enbar Operasyonlar Komutanı Kasım Muslih ise ABD kuvvetlerinin Enbar’da Haşdi Şabi’yi hedef aldığı yönündeki haberleri yalanladı. Muslih yaptığı açıklamada, “Haşdi Şabi’nin Enbar birimi, tamamen güvende. Irak-Suriye sınırlarında ve Irak çölünün içlerinde konuşlu güçlerimizde duyurulanın aksine herhangi bir kaza veya hasar yok” ifadelerini kullandı.

Öte yandan Suriye rejimi, Suriye’nin doğusunda konuşlu ABD güçlerini Deyrizor’un batı kırsalında gıda maddeleri taşıyan bir kamyonu hedef almakla suçladı. Suriye’nin resmi haber ajansı SANA, ABD’ye ait bir İHA’nın Deyrizor kırsalındaki es-Suveyiye kasabasında gıda maddesi taşıyan bir kamyona bombalı saldırı düzenlediğini, olayda can kaybı yaşanmadığını bildirdi.

Muhalif kanada yakınlığıyla bilinen Ayn el-Furat haber sitesi ise İran Devrim Muhafızları Ordusu’na (DMO) ait mühimmat ve silahlarla dolu bir kamyonun Deyrizor’un doğusunda yer alan Elbukemal – el-Heri yolu üzerindeki buz fabrikasının yakınlarında kimliği belirsiz bir İHA tarafından hedef alındığı ilk anların fotoğraflarını yayınladı. Site,  ilk bilgilerde İran yanlısı Haşdi Şabi gruplarından unsurlar arasında can kaybı olduğuna işaret etti.

Diğer yandan ABD Savunma Bakanlığı’nın daha önce Irak ve Suriye topraklarında İran destekli silahlı gruplara karşı hava saldırıları düzenleyeceğini duyurması dikkat çekerken Haşdi Şabi’ye yakın kaynaklar, hava saldırılarının can kaybı ve yaralanmalara neden olduğunu vurguladılar.

Saldırı, Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi’nin Washington’a yapmayı planladığı ziyaretten yaklaşık bir hafta önce gerçekleşti. Beyaz Saray, Başkan Joe Biden’ın 26 Temmuz’da Kazımi ile görüşeceğini duyururken Irak Başbakanlığı’ndan ziyaret ile ilgili herhangi bir açıklama yapılmadı. Biden ve Kazımi, Bağdat ve Washington arasındaki ortak dosyaları görüşmek üzere bir araya gelecekler. Ele alınacak önemli dosyaların başında ise iki ülke arasındaki stratejik diyalogun dördüncü turu yer alıyor. Diyalog, diğer dosyaların yanı sıra iki ülke arasındaki ilişkilerin geleceği için büyük önem taşıyor.

Beyaz Saray sözcüsü Jen Psaki’nin açıklamasına göre Biden, Kazımi ile iki ülke arasındaki iş birliğini geliştirmenin yollarını görüşecek. Kazımi’nin ziyaretinin ABD ile Irak arasındaki stratejik ortaklığın bir teyidi olacağını söyleyen Psaki, ayrıca Irak ve ABD arasında imzalanan Stratejik Çerçeve Anlaşması’nın iş birliğini geliştireceğini de sözlerine ekledi. Psaki, Kazımi’nin ziyareti sırasında, eğitim, sağlık, kültür, enerji ve iklim girişimleri dahil çeşitli ortak ilgi alanlarına odaklanılacağını kaydetti. Beyaz Saray sözcüsü, Biden’ın, IŞİD’ın kalıcı olarak yenilgiye uğratılmasına yönelik ortak çabalar dahil olmak üzere Irak ile siyasi, ekonomik ve güvenlik konularında iş birliğini güçlendirmeyi sabırsızlıkla beklediğini söyledi.

Bu arada ABD Ulusal Güvenlik Konseyi Orta Doğu ve Kuzey Afrika Direktörü Brett McGurk, Kazımi’nin Washington ziyareti öncesi, Kazımi ve Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih ile Bağdat’ta bir araya geldi. Şarku’l Avsat’a konuşan bir kaynağa göre McGurk, Bağdat’ın özellikle IŞİD ile mücadele alanında, ABD’nin Irak’taki varlığı konusundaki resmi tutumu hakkında Washington’da kafa karıştıran sorulara yanıt arıyor gibiydi.

Kaynak, McGurk’ün Bağdat’ın ABD ile en iyi ilişkilerin kurulması ve özellikle IŞİD ile mücadelede iş birliğinin artırılmasını talep eden tutumu ile ABD Büyükelçiliğinin ya da Amerikalıların Irak’ta bulunduğu bazı yerlerin füze veya İHA’larla hedef alınması konusunda net bir tavır almaması arasında bir çelişki bulduğuna inandığını belirtti. Kaynak ayrıca, McGurk’ün, Washington’ın bu saldırıları gerçekleştirmekle suçladığı gruplara karşılık verirse, onların da karşılık vereceğini düşündüğünü belirterek, Irak tarafının ABD’nin verdiği karşılığı resmi olarak kınadığını, dolayısıyla Irak’ın, Amerikalıları hedef alan saldırılardan korumadığının ve verilen karşılığı kınadığının altını çizdi.

Ancak buna karşın güvenilir bir kaynağa göre Başbakan Kazımi, ülkesinin Washington ile Tahran arasında bir hesaplaşma sahası olmasını istemediğinden, Washington’da karşılaşabileceği tüm soruların cevaplarına sahip.

Başbakan Kazımi, iktidarı boyunca İran ve ABD ile iletişim kurmaya çalıştı. İran-Suudi Arabistan diyaloguna da katkıda bulunan Kazımi, Arap ülkeleriyle iyi ilişkiler kurdu. Kazımi’nin ölüm mangaları tarafından gazetecilere ya da aktivistlere karşı art arda işlenen cinayetlerin peşine düşeceğini vurgulamıştı. Ölüm mangalarından biri aylar önce tutuklandı. Aynı şekilde Iraklı ünlü güvenlik uzmanı Hişam el-Haşimi’nin katili de tutuklandı. Irak, özellikle gergin bir atmosferde erken parlamento seçimlerine yaklaştığı bir dönemde karşı karşıya olduğu iç baskılarla yüzleşmek için dostlarının desteğine ihtiyaç duyuyor.

Kazimi’nin danışmanı Dr. Hüseyin Allavi, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, ziyaretin Irak ile ABD arasındaki üç başarılı stratejik diyalog turundan sonra geldiğini ve Uluslararası Koalisyon’da görevli ABD askerleri sayısının 5 bin 200’den 2 bin 500’e düşürüldüğünü vurguladı. Dr. Allavi Bağdat’ta gerçekleştirilen teknik askeri diyalog toplantısının ardından açıklanan takvimin, Kazımi’nin önümüzdeki günlerde Washington’a yapacağı ziyarette iki tarafın anlaşacağı tarihlere göre Uluslararası Koalisyon’da kalan 2 bin 500 Amerikan askerinin geri çekilmesi konusunun Ortak Operasyonlar Komutanlığı’nda Iraklı ve ABD’li askeri yetkililer tarafından görüşüleceğini belirtti.

Allavi, Kazımi döneminde Irak ve ABD ilişkilerinde özellikle güvenlik alanında, IŞİD’ın Irak’taki kalıntılarının yeniden faaliyete geçmesine karşı koymanın, terörle mücadele görevini tamamlamanın yanı sıra IŞİD’tan kurtarılan bölgelerin yeniden inşası için destek yollarını tartışılmasında ilerleme kaydedildiğini açıkladı. Allavi aynı dönemde, Irak Silahlı Kuvvetleri’nin eğitimi ve geliştirilmesi alanında iş birliğinin devam ettiğini vurguladı.

Kazımi’nin Washington ziyaretinin Irak-ABD Stratejik Diyalogu’nun yeni bir turunun başlangıcı olacağını düşünen Allavi, ziyarette, ABD ile Irak ilişkilerinin iki ülke arasında imzalanan Stratejik Çerçeve Anlaşması uyarınca Musul’un düşmesinden önceki aşamaya dönmesi, siyasi, ekonomik, kültürel ilişkilerin etkinleştirilmesi, Irak ekonomisinin karşı karşıya olduğu zorlukların gölgesinde eğitim, sağlık, çevre, iklim ve enerji sorunlarının çözülmesi gibi dosyaların ele alınacağını söyledi. Allavi, Kazımi’nin ziyareti sırasında özellikle uluslararası toplum, uluslararası gözlemciler ve uluslararası seçim gözlem misyonları aracılığıyla seçimlerin izlenmesine katkıda bulunacak olan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) Irak’ta 10 Ekim 2021 tarihinde yapılması planlanan parlamento seçimlerini destekleme kararından sonra Irak hükümetinin önemli dosyalardan biri olan ve seçimlerin özgür ve adil bir şekilde yapılması için Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu’na destek verilmesini içeren seçim dosyasına ilişkin çalışmalarını ve bakış açısını sunacağını kaydetti.