ABD arabuluculuğundaki İsrail – Suriye anlaşması son anda çöktü mü?

ABD’nin arabuluculuğunda aylardır süren İsrail-Suriye güvenlik müzakerelerinin son anda tıkandığı kaydedildi.

Dört ayrı kaynağın aktardığına göre, İsrail’in Suriye’nin güneyindeki Süveyda vilayetine insani yardım koridoru açılması talebi, görüşmelerin çökmesine yol açtı.

Taraflar son haftalarda Bakü, Paris ve Londra’da bir dizi gizli toplantı gerçekleştirdi. Anlaşma çerçevesi, özellikle son bir yıldır sık sık huzursuzluk ve protestolara sahne olan Süveyda’yı da kapsayacak şekilde bir silahsızlandırılmış bölge oluşturmayı öngörüyordu. BM Genel Kurulu’nun New York’ta başlaması öncesinde müzakerelerin hızlandığı bildirildi.

Ancak İsrail’in “Dürzî toplumu koruma” gerekçesiyle gündeme getirdiği koridor talebi, Şam yönetimince ülkenin egemenliğini ihlal eden bir hamle olarak değerlendirildi. Kaynaklara göre bu talep, sürecin ilerlemesini imkânsız hale getirdi. Reuters, her iki hükümetin de görüşmelerin askıya alınmasına ilişkin resmi bir açıklama yapmadığını aktardı.

İsrail’de yaklaşık 120 bin Dürzî nüfus bulunuyor ve bu topluluk askerlik hizmetiyle öne çıkıyor. Analistler, Tel Aviv’in Süveyda’ya yönelik insani koridor girişimini yalnızca yardım amaçlı değil, bölgedeki nüfuzunu artırmaya dönük stratejik bir adım olarak görüyor. Suriye tarafı ise, insani yardım bahanesiyle ülkenin güneyine dış müdahalenin kabul edilemez olduğunda ısrarcı.

Uzmanlar, müzakerelerin başarısızlığının yalnızca “koridor” meselesiyle sınırlı olmadığını; anlaşmanın egemenlik, uluslararası hukuk ve bölgesel nüfuz konularındaki derin anlaşmazlıklarla da sarsıldığını belirtiyor.

Şimdilik yeni görüşme planı bulunmazken, batılı aracılar sürecin “tam kapsamlı barış” yerine sınırlı bir “gerilimi azaltma anlaşması”na dönüşme ihtimali üzerinde duruyor. Her şeye rağmen Şara yönetimiyle müzakereler tarihte hiç olmadığı kadar ilerlemiş durumda. İsrail’in agresif saldırıları ve güneyden işgali ile eş zamanlı olarak bu masanın kurulabilmesi, sürecin yönünü ve derin çelişkilerini açıkça gösteriyor.

Kaynak; Mira Haber, ajanslar