Dünyada en fazla dilin konuşulduğu yer

Queens’in neredeyse her semti farklı bir dilin yoğunluğu altında.

New York, en az 800 dili konuşan insanların yaşadığı bir şehir. Yok Olma Tehlikesi Yaşayan Diller Birliğine (ELA) göre ise dünyada, New York şehrinin beş bölgesinden biri olan Queens kadar, çok fazla dilin konuşulduğu ikinci bir yer yok.

Amerika Bülteni’nin çalışmasına göre; “Nonstop Metropolis: A New York City Atlas” adlı New York atlasında, Molly Roy’un ELA’nın yardımıyla hazırladığı bir Queens haritası bunu çarpıcı şekilde gösteriyor.

Solnit ve Schapiro atlaslarında, ‘’dilsel çoğulculuğun başkenti, sadece New York şehrinin beş bölgesi için değil, bütün insan türü için Queens’’ diye yazdılar. Queens’in neredeyse her semti farklı bir dilin yoğunluğu altında. Örneğin Astoria’dan Forest Hills’e kadar sadece birkaç kilometrelik mesafeyi kat edenlerin geçeceği dil semtlerinden bazı önde gelenleri şunlar: Yunanca, Arapça, Filipince, Urduca, Türkçe, Endonezya dili, Rusça, Japonca, Mandarin, Litvanya dili, Hintçe. Hatta güzergah üzerinde, Chavacano (Bir Filipin yerli dili), Waray-Waray (Pasifik Samar adası dili), Minangkabau (bir Batı Sumatra dili) ve Buhari (Tacikçe lehçesi) gibi dünyada pek bilinmeyen dilleri konuşan mahalleler bile var.

Jackson Heights tren istasyonu ve çevresi ABD’nin ve dünyanın dilsel açıdan en çoğulcu mahallesi. Bunun en önemli nedeni ise her birinde çok sayıda dilin konuşulduğu Hindistan, Endonezya, Nepal ve Filipinler gibi ülkelerden çok sayıda kişinin bu semtte yaşıyor olması.

Meksika’da 179 yerli dili var ve bunların çoğu Meksika’da yol olma tehdidi altında. Ancak Queens’in Corona semtine yolu düşenler, Meksika’da bile yok olmaya yüz tutmuş birçok Meksika yerli dilininin buralarda günlük hayatta konuşulduğuna tanık olabilir.

Almancanın kendine özgü bir diyalektiği olan ve bugünkü Slovenya içinde kalan ormanlarda izole yaşayan Gottscheers halkının dili, anavatanında nerdeyse yok olmuş durumda. Ancak Queens’in Ridgewood semtindeki GottScheer Hall’da hala bu dili konuşan yaşlı insanlar yaşıyor. Ridgewood aynı zamanda İtalya’da ‘standart resmi İtalyancanın’ baskısı nedeniyle yol olmaya yüz tutmuş bir çok İtalyanca bölgesel dilin de yaşam alanı.

Kendisi de Pakistan’ın Urducayı resmi dil olarak dayatmasına karşı bir tepki olarak 1971’de Pakistan’dan kanlı bir savaşla ayrılıp Bengalceyi resmi dil yapan Bangladeş’in, bağımsızlıktan hemen sonra konuşulmasını yasakladığı yerel dillerden biri olan Bishnupriya Manipuri, Queens’in Jamaica semtindeki Pouri International yayıncılık sayesinde varlığını sürdürüyor.

Queens’te bir Paraguay restoranına girdiğinizde, Güney Amerika’da yerli olmayanların da konuştuğu tek Kızılderili dili olan Guarani konuşan insanları duyabilirsiniz.

Sarnami Hindustani ilginç bir dil. Hollandalı gemicilerce Hindistan’dan Surinam’a getirilen Hindistanlı hizmetçilerin çocuklarının, bir Hint dili olan Bhojpuri’yi, Surinam dili ve Hollandacanın yanı sıra İngilizceden bozulmuş Creole ile karıştırıp oluşturdukları bu ilginç dil, Queens’in Richmond Hill bölgesinde varlığını sürdürüyor.

Antik çağ Mısır firavunlarının dili olan Kıptice, yüzyıllardır günlük yaşam dili olmaktan çıksa da Queens’te Mısırlı Kıpti Hristiyanlara ait St Mary ve St Antonio Kıpti kiliselerinin ibadet dili olarak varlığını sürdürüyor.

Queens’teki ‘Bukharian Museum’da, Tacikçenin Yahudi diyalektiği olan Buharice dilinde yazılmış Orta Asya kökenli birçok Yahudi kitabı bulunuyor. Buharice konuşan insan sayısı Queens’te Tacikistan’dakinden daha fazla.

Sunnyside semtinde rastgele bir yürüyüşte bile Türkçe, Kürtçe, Zazaca konuşan insanlara rastlayabilirsiniz.

Astoria semtinin El-Hikmet Camiinde, Endonezya’nın en çok konuşulan Java dilinden ABD’de konuşanı tek bir kişi olan Mamuju diline kadar yüzlerce dilini konuşabilen insanlara rastlayabilirsiniz.